Er zijn zo'n 300.000 familiebedrijven in Nederland. In geval van overname loopt meestal alles op rolletjes. Toch zijn er meerdere valkuilen bij overname van een familiebedrijf. Adviezen voor een soepele bedrijfsovername.
Definitie van een familiebedrijf
Een bedrijf is een familiebedrijf als het aan de volgende criteria voldoet:
meer dan 50 procent van het eigendom behoort toe aan 1 familie
een meerderheid of tenminste twee leden van de leiding zijn afkomstig uit 1 familie
een familie heeft beslissende invloed op de bedrijfsstrategie en opvolgingsbeslissingen
Het CBS hanteert de volgende definitie:
Een familiebedrijf is een bedrijf, waarbij één familie direct of indirect een meerderheid van zeggenschap heeft (bij beursgenoteerde bedrijven 25 procent). De familie moet formeel betrokken zijn bij het bestuur en het bedrijf moet ook juridisch overdraagbaar zijn.
De overname van een familiebedrijf
Over het algemeen verloopt een bedrijfsopvolging of bedrijfsovername binnen een familie vlekkeloos. Meestal zijn er kinderen of familieleden werkzaam binnen het bedrijf. Soms wordt er door de familie een mogelijke bedrijfsopvolging aangewezen, of een van de kinderen maakt aanspraak op de bedrijfsopvolging. Er zijn verschillende vormen van overname mogelijk:
opvolging door iemand uit de familie (het familiebedrijf blijft gehandhaafd)
verkoop van het familiebedrijf aan een ander bedrijf
verkoop van het familiebedrijf aan medewerkers die geen familie zijn
verkoop aan iemand van buiten het familiebedrijf
beëindiging van het familiebedrijf
Knelpunten bij overname familiebedrijf
Als je wilt zorgen dat de bedrijfsopvolging binnen een familiebedrijf goed verloopt is het belangrijk om goed te overleggen en duidelijk te communiceren. In de praktijk komen namelijk de volgende knelpunten voor:
familieleden voelen zich tekort gedaan bij de overdracht
aangetrouwde familieleden bemoeien zich teveel met de overdracht
jaloezie en frustratie bij familieleden
de erfenis
het ontbreken van een familiestatuut
Adviezen bij bedrijfsovername binnen de familie
Om problemen tijdens de bedrijfsovername zoveel mogelijk te voorkomen, vind je hieronder een aantal tips voor opvolgers en verkopers of overdragers.
Tips voor opvolgers familiebedrijf
Zorg ervoor dat je eerst een paar jaar in andere bedrijven werkt voordat je in het familiebedrijf stapt.
Overleg ook met broers en zussen die niet in het bedrijf werken.
Zorg voor een goede voorbereiding, maak hiervoor een planning en kijk wat je nog moet leren over het bedrijf en de werkzaamheden.
Maak goede afspraken met degene die het bedrijf aan je over zal dragen.
Neem het regelen van de bedrijfsovername serieus, maak er tijd en geld voor vrij.
Tips voor verkopers/overdragers
Begin op tijd met de overdracht (rond de 5 jaar voor de overdracht is geen overbodige luxe).
Praat met familieleden over het proces, wees open en eerlijk om conflicten te voorkomen.
Win advies in bij deskundigen.
Maak goede afspraken met degene die het bedrijf zal overnemen.
Wat te doen bij ruzie over de overname van een familiebedrijf?
Als er ruzie ontstaat bij de overname van het familiebedrijf is het verstandig om een derde partij in te schakelen. Hiervoor zijn speciale conflictbemiddelaren, ook wel mediators genoemd. Die gaat met de verschillende partijen om de tafel zitten om het conflict op te lossen.
